top of page
< Back

Huilend de klas uit en slapeloze nachten: drie op de vier jongeren hebben moeite met spreken in openbaar

Huilend de klas uit en slapeloze nachten: drie op de vier jongeren hebben moeite met spreken in openbaar

Tijdens de les niks durven zeggen of huilend wegrennen tijdens een presentatie. Sommige jongeren vinden spreken in het openbaar zo eng, dat het hun ontwikkeling in de weg zit. "Ik ben drie keer in blinde paniek de klas uitgerend. Ik vergeet adem te halen, waardoor ik ga hijgen."


Stemmingmakers (het onderzoeksbureau van Scholieren.com) en RTL Nieuws vroegen 707 jongeren tussen de 12 en 19 jaar anoniem over het spreken in het openbaar. "Als ik voor een groep moet spreken, slaap ik de nacht ervoor maximaal maar drie uur", is een van de reacties. Uit de peiling blijkt dat 75,9 procent van de jongeren tussen de 12 en 19 jaar aangeeft nerveus te worden van spreken voor een groep.


Een van de jongeren deelt zijn ervaring over een boekpresentatie bij het vak Nederlands. "Het zou echt maar twee minuten moeten duren, maar voordat ik aan de beurt was zat ik al helemaal te shaken op mijn stoel. Toen ik eindelijk aan de beurt was lukte het mij 30 seconden om te presenteren, daarna ben ik huilend de klas uitgelopen. Zo gaat dat bij elke presentatie die ik moet geven voor een publiek groter dan vijf mensen."


Liever appen dan praten

Psycholoog Robert Haringsma noemt spreekangst een variant van sociale angst. "Sociale angst gaat altijd over de angst voor een oordeel van anderen. Jongeren zijn dan bang voor wat anderen zullen denken als ze zich verspreken of iets 'geks' zeggen."


In de huidige cultuur is het steeds belangrijker om jezelf te presenteren, zegt Haringsma. Hij wijst hierbij ook naar social media. "Jongeren kunnen zich daar heel makkelijk met elkaar vergelijken, waardoor ze zich onzeker kunnen voelen." Ook geeft Haringsma aan dat we steeds meer communiceren via Whatsapp of mail. "Persoonlijk aanspreken wordt dan een grotere stap." Uit de enquête blijkt ook dat 74 procent liever een appje of mailtje stuurt dan iemand face-to-face benadert.


Vlogs en video's

Door spreekangst kunnen er tijdelijke spreekproblemen ontstaan, waardoor jongeren onzeker kunnen worden. Uit de rondvraag blijkt dat 64,6 procent struikelt over woorden tijdens presentaties.


Tips om te spreken in het openbaar:

  • Niet de hele tekst uittypen en uit je hoofd leren

  • Stel een aantal vragen op voor jezelf die je wilt beantwoorden

  • Breng structuur aan door een aantal kernwoorden op te schrijven wat je wilt vertellen

  • Stel van te voren een hoofdboodschap op voor jezelf

  • Stel je voor dat je aan het presenteren bent voor 1 persoon ipv een groep

  • Jezelf opnemen en terugluisteren

Logopediewetenschapper Yvonne van Zaalen ziet het probleem steeds vaker. "Spreekangst was er altijd al, alleen nu is het zichtbaarder geworden." Van Zaalen denkt dat jongeren zich meer vergelijken met de vloeiende taal in vlogs en filmpjes op Youtube. "Maar ze beseffen niet dat die filmpjes meerdere keren zijn opgenomen."


Sociale angst

Van Zaalen vindt het zeer belangrijk dat dit probleem onder de aandacht wordt gebracht. "Op de lange termijn kunnen jongeren echt sociale angst krijgen. Ook ligt eenzaamheid op de loer. Het is vreselijk als jongeren niet kiezen voor een carrière die ze eigenlijk zouden willen, omdat ze last hebben van spreekangst."


De angst van Van Zaalen is gegrond, blijkt ook uit de rondvraag. 71,5 procent van ondervraagde jongeren geeft aan dat ze weleens iets niet hebben gedaan doordat ze last hadden van spreekangst.


Verslaafd aan sociale media, zo is dat:

Ook de schoolprestaties worden minder bij kinderen die spreekangst hebben. 40 procent van de jongeren geeft aan dat ze die ervaring. "Ik heb een keer gehad dat ik de klas uit moest rennen doordat ik een paniekaanval kreeg. Ik heb toen een vier gekregen omdat ik was weggerend", geeft een van de jongere aan. Maar liefst 56,9 procent geeft aan dat ze hun mond houden in de les. "Als er iets aan mij wordt gevraagd in de les zeg ik altijd dat ik het niet weet, ook al weet ik het heel goed, dan ben ik er zo snel mogelijk van af", is een van de andere reacties.


Slecht slapen

Fleur Huijs, opgeleid tot presentatiecoach, merkt ook dat spreekangst een probleem is onder jongeren. Op de middelbare school vond zij het ook spannend om te presenteren. "Ik kon dan van tevoren slecht slapen en leerde de hele tekst uit mijn hoofd."


Dat werkt dus niet, volgens Huijs. Zij denkt dat het probleem is dat jongeren hun kwetsbaarheid niet durven te tonen. Bij pubermeisjes ziet Huijs vaak dat ze beginnen te giechelen tijdens de presentatie om hun onzekerheid te verbloemen. Andere mensen gaan juist weer erg groot met hun handen praten of heel snel praten. "Tijdens trainingen geef ik zulke mensen twee glazen water in de hand of vraag ik ze om de zin twee seconden stil te zijn."



Afkomstig van: https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/artikel/4904166/drie-van-de-vier-jongeren-heeft-moeite-met-spreken-openbaar, Auteur Tosia Hogema

bottom of page